Материал о пчеловоде Гульзаре Мусаевой
Ичтимаий агъларда блогер семетдешлеримизнинъ фаалиетини козеткенимизде, дикъкъатымыз балкъуртчы Гульзара Мусаеванынъ саифесине тюшти. Анда озюни «Къырым балкъуртларынынъ укюмдары» деп адландыргъан къадын абунеджилерине озюнинъ балкъурт сепетлери ве балнынъ файдасы акъкъында тариф этип, гузель сары-къара ёлакълы ашератларнынъ аяты акъкъында меракълы бильгилер бере.
Къарасувбазар районынынъ Къабурчакъ (Мичуринское) коюнде яшагъан балджы тасили боюнджа биологдыр, амма энди аман-аман докъуз йылдыр ки, севимли иши — балкъурт беслемекнен мешгъуль.
Биз Гульзара Мусаеванен якъынджа таныш олып, балкъуртларнынъ аят тарзы, балнынъ файдасы ве бу ашератлар акъкъында даа бир сыра меракълы шейлер огрендик.
— Гульзара ханым, насыл этип балджылыкънен мешгъуль олмакъ къарарына кельдинъиз?
— Мен аиле къурып, агъыраякълыкъ татилине чыкъкъан сонъ, эвде бир шейлернен мешгъуль олып, бир-эки капик къазанмагъа ниетленген эдим. О вакъыт балкъуртлары олгъан сойларымыз манъа да балкъуртчылыкънен мешгъуль олмакъны теклиф эткен эдилер. Бойлеликнен, балкъуртчылыкъ фаалиетим башланды. Агъыраякълыкънынъ дёртюнджи айында олгъанда алты балкъурт пакетини (балкъурт къапкъаныны) алып, бу ишни башладым. Балкъуртчылыкъ фаалиети озюне ойле чекти ки, бугунь бакъымымда юзьден зияде балкъурт аилеси бар.
— Балкъурт сепетлери акъкъында бираз тариф этсенъиз…
— Мен балкъурт сепетлеринен кочип юрьмейим. Балкъуртларымны тек коюмиз этрафына чыкъарам. Башкъа ерлерде даа зияде бал топламакъ мумкюндир, амма дагъларнен сарылып алынгъан коюмизде оськен бир талай уникаль осюмликлер де бизге ете. Киев оту, душица (дагъ рейханы), чобан чай, сары ёнджа (донник) киби осюмликлерге къонгъан балкъуртларым пек леззетли бал берелер. Бу балны «люкс» сегментине кирсетмек мумкюндир. Шунынъ ичюн, муштерилерим даима чокъ ола, эм балым башкъа балкъуртчыларнынъ балына бакъкъанда палыджадыр.
— Айткъанларына коре, адамлар балкъуртлардан орьнек алмакъ керек экенлер. Олардан не огренмек мумкюн?
— Балкъуртлар аилеси ойле уникаль шекильде къурулгъан ки, адамлар олардан орьнек алса джемиетимизде буюк тертип ве низам олур эди.
Балкъуртлар аилесининъ башы — ана балкъурттыр. Адамларда да чокъусы шей анагъа багълы, о, балаларны тербиелей. Ана балкъурт пек эмексевер олып, онда афакъан гени олмаса, аилеси де эмексевер олып, чокъ бал кетирир. Яни ана балкъурт бутюн аиленинъ иш тарзыны бельгилей.
Ана булкъурттан гъайры аиледе азманлар яни бабалар ола. Олар не бал, не сув, не чичек тозуны кетирелер, яни бир шей япмайып, тек ана балкъуртны тухумлайлар. Кузьде олар аиледен къувула ве олелер, чюнки балкъуртлар файда кетирмегенлерге аш бермейлер. Баарьде исе ана балкъурт тухумланмагъан йымырталарыны айырып, янъы азманларны осьтюре.
Ана балкъурт да йымырталарны айырмакътан гъайры башкъа бир шей япмай. Онъа емек кетирген, оны ашаткъан ве къанатларыны темизлеген маиети бар. Къалгъан бутюн ишни ана балкъуртнынъ къызлары, ишкир балкъуртчыкълар беджере. Олар бизим къырымтатар къызлары киби пек ишкирдир…
Весиле МЕНУСМАН субетлешти
Девамы «Янъы дюнья» газетасында