Материал посвящен юбилею классика крымскотатарской литературы Шамиля Алядина
Иджатчынынъ инкишаф этмесинде устазнынъ эмиети къыяссыз экенини эдебият къазанында даа энди къайнап башлагъан мааллеримде ис эткен эдим. Озюнде оджа, муаллим, тербиеджи, ёл-ёрукъ косьтериджи киби кенъ маналарны муджессемлеген «устаз» сёзюне саип олгъан инсангъа эр джеэттен юсек месулиет юкленгенини де шу маальде анълап еткен эдим. Чешит зенаат саиплери устазсыз шекилленмегенине ве бу эснада омюрлеринде озьлерине ляйыкъ ер тапып оламагъанларына сенелер кечтикче къаний олдым. Сёз келими, эвель-эзельден халкъымыз арасында устаз, оджа урьметине саип олгъан затларнынъ иззети ве урьмети гъает юксек олгъаныны устазым Шамиль Алядиннен арамызда олгъан субетлерде чокъ эшитир эдим. О вакъыт Озьбекистан Языджылар бирлигинде чалышкъан акъсакъал языджымызгъа къаралагъан шиирлеримнен келип, шиир язмакънынъ инджеликлерини огрене эдим…
Акълымда, 1977 сенесининъ октябрь айы куньлеринден биринде институтта дерслер биткен сонъ 11-нджи троллейбускъа отурып, Скверде ерлешкен Озьбекистан Языджылар бирлигине ёл алдым. Бундан бир ай эвель вефат эткен йырджымыз Сабрие Эреджеповагъа багъышлап язгъан шиирим акъкъында устазымнынъ фикирини бильмеге истедим. Ёл бою йырджымызнынъ сымасы хаялларымны быракъмады. Татлит талебелеринен мевтаны Домбрабад мезарлыгъына озгъаргъанымызны, окъувымны ильк сенеси (1973) онынъ 60 йыллыкъ юбилей акъшамына факультетимизнинъ талебелеринен Озьбекистан Языджылар бирлигине ве шу тарихий куньде о, сейирджилер ве мухлислерине теменна этип, «Къайнана ве келин» халкъ йырыны иджра эткенде, санагъа сонъки кере чыкъкъаныны, «Анавы шекер джинабети бар да, бутюн вазиетни хараплагъан одыр», – деп шакъа тарзында айтып ташлагъаныны хатырлагъан эдим…
Шамиль агъа элине индже чертильген къарандашны алып, шииримни башта козьлеринен окъуды. Сонъки сатырлардаки сёзлернинъ тюбюни сызды. Дёрт сатырдан ибарет дёрт бейитли шиирнинъ экинджи сатырларыны даа бирер кере сызгъалады. Бунынъ иле о, шиирдеки къафиелерге айрыджа дикъкъат этеджегимни косьтерди. Онынъ бу усулыны, яни шиирдеки везин, эджа ве къафиенинъ тизилиш инджеликлерини къаршысында чокъ керелер отурып, огренген эдим. Устазымнынъ бу дерсинден везин меселесинде акъсакълагъанымны анъладым. Анълагъанымны дуйгъан оджам масасынынъ сол чекмеджесини ачып, бир папка чыкъарып къойды. Ичинден къармалай-къармалай, четчиклери чильтерленип ипрангъан, сары бир кягъытны мукъайтлыкънен чыкъарып, манъа узатты да: «Окъу!», – деди. Эски къырымтатар уруфатынен язылгъан эльязманы бирден окъуп оламагъанымны устазыма бильдирдим. О башыны бир саллап алды. Мен шиирни башта козьлеримнен эджалап окъумагъа тырыштым, къафама синъирдим, сонъра сес чыкъарып окъудым. Окъугъан шииримнинъ везини манъа таныш олмагъан, алель-хусус бир везин эди…
ДЕВАМЫ ГАЗЕТАДА
Айше КОКИЕВА
«Янъы дюнья» №26(1668) 8.07.2022