Статья о поэте Шакире Селиме, которому 10 апреля исполнилось бы 80 лет.
2008 сенеси апрель айынынъ башында мен, Эмине Усеин ве Наджие Аметова амелияттан сонъ бираз озюне кельген Шакир агъаны ёкълап эвине мусафирликке баргъан эдик. Залда балабан маса башында меракълы субет кечирильди. Эмине Усеин Шакир агъаны камерагъа чекти. Мен исе шаирнинъ иджадий лабораториясы акъкъында къонушмагъа даврандым. Бугунь Шакир агъанынъ сымасыны хатырамызда джанландырмакъ макъсадынен субетимнинъ бир къысмыны окъуйыджыларымызнынъ дикъкъатына теклиф этем.
– Шакир агъа, «Йылдыз»да раатлыкъ дакъкъаларында бир фильджан къаве башында отурып эдебият ве бу саада иджат эткен инсанлар акъкъында лакъырды кеткенде, «иджадий истидатнынъ эмиети сынъырсыздыр» деген эдинъиз. Шукри Аппазовнынъ шиириетине къыймет кескенинъизде «догъма истидат» ибаресини къуллангъан эдинъиз. Булардан сонъ меним къафамда «Бизим девирде элине къалем алып идждат этип башлагъан генч яшлар истидатыны арттырмакъ ичюн неге дикъкъат этмелилер?» деген суаль пейда олды.
– Базы вакъытлары «догъма истидат» Аллахтан берильген бир къудрет олгъанына толусынен къанам. Базыда исе иштен къоркъмагъан, даима бильги алмагъа ынтылгъан, бир кунь биле токътамайып къалем тепреткен иджатчы кель-келелим истидат саиби олып къалгъанына да инанам. Яни иджат эткен инсан, къардашым, заманыны тедкъикъ этмеге бильген чизги севиесини даима юксельткен ве даима арекетте булунгъан иджатчы олмалыдыр демек истейим.
– Меджмуамыз ичюн макъалелер азырлагъанда, языджыларымызнынъ эсерлеринден нумюнелер сайлагъанымызда классиклеримизнинъ язув услюбини эсерлеринден джанлы мисаллер кетирип анълаткъанынъызны пек бегене эдим. Бойле нумайыш меним ичюн буюк бир мектеп олгъаныны сизге бар къуванчнен сёйлейим. Шакир агъа, иджаткярнынъ табиат чизгиси эсасында язув услюби шекиллене билеми? Сиз бу акъта не дерсинъиз?
– Иджадий ишимизде кимлернинъдир иджадына такълид этерек, озюмизни дигер джеэттен косьтермеге истесек биле, эртеми-кечми ким олгъанымыз мытлакъа ачыладжагъындан хабердар олмалымыз. Бунъа аит шейлерни халкъымыз «Ороспулыкъ, хырсызлыкъ къыркъ куньгедже» деген аталар сёзюнен ургъулай. Козьге корюнейим деп, сыфатыны зийнетлеп косьтерген иджатчыны джемиет бирден таный, эки юзьлю олгъаныны анълай. Яшайышта бойле аллар къабул олунмаз. Хусусан, иджатчы инсаннынъ озюне хас къавий дюньябакъышы олмаса, иджадий илерилев олмайджагъы да бес-беллидир. Шу себептен миллий аньане ве шуурына садыкъ къалгъан иджаткярнынъ язув услюби онынъ табиат чизгиси эсасында шекилленгенине эминим…
Девамы газетада
Айше КОКИЕВА
«Янъы дюнья» №13(1655) 8.04.2022