Статья о крымскотатарском писателе, литературоведе Сафтере Нагаееве.
Публицист, эдебиятшынас, терджиман, оджа Сафтер Нагаев къырымтатар несрининъ чешит тюрлеринде иджат эткен белли эдип эди. Тувгъан юртундан гъурбет иллерге сюргюн этильген къырымтатар халкъынынъ такъдири дженк иштиракчилери, медениет эрбаплары, алимлер, эмек къараманлары, адий ишчи ве койлюлер акъкъында язгъан очерк ве весикъалы повестлеринде муджессемленип, эдебият тарихы саифелеринден ер алдылар. О очерк ве весикъалы повестлернинъ тизилиш шекли меракълы олгъанындан себеп, оларны текрар ве текрар окъумагъа истей эдим. Чюнки оларда гъурбет топракъларда халкъ оларакъ тикленмеге арекет эткен миллетимнинъ бедиий сымасыны коре эдим. Эдип бу ёнелиште мувафакъиетли ве семерели чалышувы саесинде вакъианавус намына да наиль олды. Эдебиятшынаслыкъ ве эдебий тенкъид саасында да япкъан хызметлери къырымтатар эдебияты тарихында къыйметли ер алмакътадыр. Къырымтатар эдебиятында эссе киби бир жанрнынъ пейда олувы эдебият тарихымызны тюрлер джеэтинден зенгинлештирди. 2005 сенеси чыкъкъан «Гъурбетте къалгъан эдждатларнынъ хатырасы» китабы, «Девир аралыкъларында» (2008 с.) макъалелер, эсселер, субетлер джыйынтыкъларынынъ нешир олунмасы Сафтер агъанен субетимизнинъ негизини теминлеген эди. Сафтер агъа о вакъыт хаста эди. Тёшекте яткъанына бакъмадан, мени хошнутлыкънен къабул этти. Биз онынъ иджадында эссенинъ туткъан ери акъкъында субетлешкен эдик… Иште, о субетни бугунь дикъкъатынъызгъа авале этем…
– Сафтер агъа, сиз публицистик эсерлер ве весикъалы повестлер, къырымтатар эдебияты тарихынынъ муим меселелери боюнджа язгъан ильмий макъалелеринъизнен беллисинъиз. Классиклеримизден Исмаил Гаспринский, Бекир Чобан-заденинъ сымаларыны эсселеринъизде джанландырмагъа, «Гъурбетте къалгъан эдждатларнынъ хатырасы», «Девир аралыкъларында» джыйынтыкъларыны нешир этмеге муваффакъ олдынъыз. Эссе язгъан къалем саиби анги инджеликлерни бильмелидир?
– Иджатчы япкъан ишинен берабер адымламакъ кереклер. Арткъа чекильмек олмаз. Биз халкъ векиллери акъкъында язгъанда, оларнынъ такъдирлерини теренден огренип, ачыкъ-айдын анъламагъа интылмакъ керекмиз. Тек бу инджеликлерге дикъкъат этильгенде, сюргюнликте булунгъан халкъымызнынъ такъдирини этрафкъа ашкяр эткен олурмыз…
ДЕВАМЫ ГАЗЕТАДА
Айше КОКИЕВА
«Янъы дюнья» №8(1650)
4.03.2022
Подробности подписки
Инстаграм