В статье освящается тема выхода книги историка Амет-хана Шейхумерова.
Эр бир миллетнинъ озь кечмиши, тарихы бар. Биз шанлы тарихнынъ, аскерий кучюнен буюк намы олгъан Къырым ханлыгъынынъ торунларымыз. Герайлардан бизге къалгъан дженнет киби юртумызгъа, мирасымызгъа саип чыкъмакъ боюн-борджумыздыр. Буны анъламакъ, тарихымызнен гъурурланмакъ ичюн оны бильмек зарур. Бугуньки субетдешим тарихчы Амет-хан Шейхумеров Къырым ханлыгъы бизлер ичюн буюк ифтихар менбасы олса да, биз онынъ тарихыны кереги киби огренмегенимизни теэссюф иле анълата.
Амет-хан Шейхумеров В.И. Вернадский адына Къырым федераль университети Таврия академиясынынъ тарих болюгини битирди ве айны шу академияда аспирантурада окъуды. Шимди намзетлик ишини къорчаламагъа азырлана. Ш. Марджаний адына тарих институты Къырым ильмий меркезининъ кучюк ильмий хадими олып чалыша. Онынъ «Къырым ханлыгъынынъ ордусы: тешкиль этилюви ве тактикасы (XV-XVIII аа.)» китабы диссертация ишининъ мевзусыдыр.
-Ш. Марджаний адына тарих институтынынъ гузель тарафларындан бири шунда ки, институт чыкъаргъан китаплар PDF шеклинде интернетте бериле. Шимди китабымнынъ экинджи томыны азырлайым. «Къырым ханлыгъынынъ ордусы: тешкиль этилюви ве тактикасы» биринджиси олса, экинджиси стратегия, къомшу халкъларнен мунасебети, диний фактлар ве бир сыра дигер меракълы мевзуларгъа багъышланаджакътыр. Даа студентлик девримде бу мевзу дикъкъатымны чекти ве оны сечип алдым. Къырым ханлыгъы акъкъында белли бир дереджеде билемиз, амма ханлыкънынъ силялы къуветлерине даир бильгимиз, малюматымыз ёкътыр. Адет узьре салмакълы ильмий тедкъикъатлар вакъиалар олып кечкен девлетте араштырылмакъта ве язылмакътадыр. Пололния акъкъында Полонияда, Тюркие акъкъында Тюркиеде ве иляхре. Амма Къырым ханлыгъы мевзусына кельгенде вазиет башкъадыр. Бизде пек чокъ салмакълы тедкъикъатлар Русиеде язылмакъта. Илья Зайцев, Виталий Пенской, Леонид Бобров киби тарихчылар озь ишлеринде Къырым ханлыгъында силялы къуветлер мевзусыны айдынлаталар. Вадим Трепавлов ногъайлар мевзусында чалышмакъта. Къырым ханлыгъы мевзусында джиддий тедкъикъатларны Украина ве Полонияда да расткетиремиз. Дейик, Полонияда 2020 сенеси “De Re Militari” (2020, №1) меджмуасында 3 макъале Къырым ханлыгъы мевзусына багъышлангъандыр…
Серане КЕНДЖАЛИ
«Янъы дюнья», №21(1611), июнь 4, 2021
Девамыны «Янъы дюнья»да окъунъыз