В материале «Бизим корьген хорлугъымызны кимсе корьмесин» (Пусть никто не увидит те мучения, которое мы перенесли) рассказывается о судьбе 97-летней Хатидже гафаровой, которое перенесла все ужасы войны и депортации.
Генчлик энъ гузель девир, хаялларнынъ, арзуларнынъ там керчеклешеджек деври. Амма бизим къартларымызнынъ генчликте башларына кельген сынавлары ойле агъыр эди ки, буны анълатмакъ, тариф этмек биле кучьтир… Оларнынъ икяелерини динълер экен юрегинъ парам-парча ола. Амма олар бутюн зорлукъ ве сынавларгъа даянып, бу куньлерге кельгенлер. Биз де оларнынъ икяелерини джан къулакънен динълеп, келеджек несиллерге еткизмек борджлумыз. Икяелеринде бугуньки ве келеджек несиллер ичюн аят дерслери бар, олар бильги хазинемиздир. Ойле хазинемизден бири де, бугуньки субетдешим – 97 яшында олгъан Хатидже бита Гъафарова. О ал-азырда Приятное Свидание коюнде, Диляра къызынынъ янында яшай. Учь баланынъ анасы (эки огълу рахметли олды), еди торуны ве алты торунчеси бар. О Къырымдан сюргюн этильгенде 20 яшында эди. Ондан огюне ве сонъра корьген аят сынавлары ич де къолай олмады. О къыйын ёлджулыкъта Къазахистан чёллеринде анасыз къалып, янында еди ве докъуз яшындаки къардашларына, бабасы оларны тапкъандже, эм аналыкъ эм таталыкъ япкъан. Келинъиз, Къырымнынъ о девирдеки яшыйышны ве о фаджиалы вакъиаларны онынъ агъзындан динълейик.
– Мен Хатидже Гъафарова 1924 сенеси апрель айында Къарасув районынынъ Къамышлы коюнде догъдым. Анамнынъ ады Саре Гъафарова (1900 с.), бабамнынъ ады Абкерим огълу Гъафар (1892 с.). Къорантада 7 бала эдик: мен, Урие (1926), Мемедали (1928), Усние (1930), Уркъие (1933), Гулизар (1937), Гульнар (1939). Къардашларымдан мен ве Халилова Гулизар сагъмыз. Дженктен бир йыл огюне укюметтен 7 бала ичюн анам 2 бинъ рубле алгъан. Къамышлы койчигинден 1 км къатнап, Молбай коюнде окъудыкъ. 4 йыл анда окъудым. Сонъра Къарасувбазаргъа «семилетка»гъа кельдим. Латин уруфатынен окъудыкъ, сонъ 1937 йылында русчагъа чевирдилер. 1939 сенеси Ялтанынъ педтехникумына кирдим. Яхшы бааларнен чыкъкъан эдим. Экинджи курстан сонъ дженк башланды. Биринджи курснынъ имтианларыны тапшырып къайта эдик, ёлда дженк башлады, деп хабер эшиттик. Ондан сонъ бабам окъушкъа бир даа йибермеди…
Серане КЕНДЖАЛИ
Девамы: «Янъы дюнья» 12 (1602) 2.04.2021